 |
| Cyborgs 005 and 001 figure in Ishinomaki, pref. Miyagi, Japan. Sorce: selfmade photo. |
Jakiś czas temu próbowaliśmy się dowiedzieć, czemu Kamen Rider zaliczył przerwy w sezonach w okresie Showa. I mieliśmy problem z znalezieniem odpowiedzi aż do momentu, kiedy przestaliśmy szukać odpowiedzi, a zaczęliśmy zadawać pytanie ile dzieł stworzył Mistrz Shoutaro Ishinomori, twórca pierwszych sezonów tenże. I wtedy poznaliśmy odpowiedź na pierwsze pytanie, ale nie znaleźliśmy na drugie. Nigdzie w Internecie nie ma kompletnej i jakościowo dobrej listy, która wylistowałaby wszystkie dzieła, a jednocześnie nie przypisywała mu autorstwa do np. Kamen Riderów z okresu Heisei.
Mistrz Shoutarou Ishinomori był tak płodny zarówno pod kątem komiksowym (gdzie ma rekord Guinessa) jak i serialowym, a po zapoznaniu się z historią z jednego z jego największych dzieł, wcale nas nie dziwią żadne przerwy. I choć historia i jądro Cyborg 009 (tytuł jest po angielsku) z perspektywy współczesności może nie zachwycać, to jednak w latach sześćdziesiątych była przejawem jego geniuszu i pionierstwa, gdyż termin „cyborg” był wtedy nowością naukową.
Po więc prawie ośmiu latach od naszego pierwszego wpisu o mało znanym na zachodzie Królu Mangi, wracamy bezpośrednio do Niego, choć nie zmierzymy się z życiem samego Mistrza, co z dziełem, które zapewniło mu sławę. Oto pierwszy z dziewięciu – jakże – wpisów o Cyborg 009. Wpisów trudnych, a jakże, bo pisanych w trzech językach i wymagających wiele wysiłku, gdyż historia owa jest mocno zagmatwana.
Some time ago we tried to get to know why Kamen Rider has hiatuses during Showa period. And we had problem with finding the answer till we stopped to seach one and started to ask ourselves how may goods has Master Shoutarou Ishinomori, Kamen Rider’s creator, produced. And that was the moment when we learned the answer to 1st question but not for the 2nd one. Nowhere on Internet there is a complete and with good quality list of his works – some are either incomplete or list series created after his death.
Master Shoutarou Ishinomori was so productive, as much in comics (where he has a Guiness Record) and TV shows that after we learned a publising story of one of his greatest creation, then we stopped wondering about any hiatuses. And even if story of and main core of Cyborg 009 (original title is in English too) main not astonish as of today, it does not change the fact that in 60ties of XXth century they were a genius. A term „cyborg” was as fresh bck then as his ideas.
So after almost eight years after our 1st entry about uknown in West King of Manga, we are coming back indirectly to him. We want deal with a story of his life but with a story of creation that has made him famous. Here is a 1st out of nine – obviously – entries about Cyborg 009. Entries hard as they all will be written in 3 languages and requiring lots or work as a story of Cyborg 009 is complicated.
少し前に、なぜ昭和時代に仮面ライダーは毎年にシリーズをなかった。しかし、これはむだななったから、「仮面ライダーのそぞうしゃである、石ノ森・章太郎はいくら作品をしたか」という質問の答えをさがしてはじめた。あのときに、さいしょの質問の答えみつけたになった。しかし、２番目のまだ答え知らない。インタネットに、石ノ森先生の作品いいリストないんだ。多くすぎる人々は、先生の死んだあとでした作品リストに入っている。
石ノ森先生はもっと生産的だった。漫画とTVドラマも。漫画について、先生はギネス世界きろくがあるんだ。先生の「サイボーグ００９」といういちばん有名な作品をヒストリーを自分で勉強したあとで、どうして仮面ライダー毎年新しいシリーズなかったんだ、すぐわかった。今に、サイボーグ００９プロットはすごすぎないかもしれない、でも20せいきの60年だいに、てんさいてきなだった。あのときに、サイボーグのは科学も新しいことだった。
８年間ぐらいあとで、私たちは西洋にあまりしらない漫画の王者についてエントリを書きた、先生に戻ろう。しかし、私たちのは先生についてつもり書かない。これは、サイボーグ００９についてエントリーシリーズ。全のは９つエントリーあるんだ。これは難しいんだ。全シリーズはたくさん研究必要なだ。そのうえ、全のは３つげんご書いているんだ。
Z dziełami Mistrza Ishinomori’ego mamy do czynienia w różnym stopniu od ponad dziesięciu lat. Nadal jeszcze daleko do poznania chociażby jego najważniejszych dzieł. Wynika to z faktu iż do niego docieramy na okrętkę, najpierw przez Super Sentai, by potem przez jego większe dziecko, Kamen Rider zacząć zapoznawać się z innymi dziełami jak np. Kikaider. Oraz z faktu, że autor był płodny i ma na swoim koncie ponad 840 różnych dzieł - ~770 mang, 20 anime i 50 seriali (licząc oryginalne dzieła, bez przypisywania pośmiertnego udziału). O istnieniu Cyborg 009 wiedzieliśmy od dawna, ale jakoś nas nie pociągnęło do zapoznania.
Było tak aż na Netflixie natrafiliśmy na serial (czy raczej z serializowaną serię filmów), będącą kontynuacją w jakimś stopniu historii w tym świecie. W szczegółach będziemy to poruszać przy okazji ósmego wpisu z tego cyklu, tak dziś powiemy tyle, że urzekła i ujęła nas cała idea zawarta w tym serialo-filmach iż zapragnęliśmy poznania szerszego kontekstu i pokochaliśmy ideę zawartą w tym świecie i choć od dawna cenimy kunszt Mistrza Ishininomorie’ego, to jednak czasu nie ma na tyle.
Zamysł świata jest prosty i pełny rozwiązań, które znamy z innych dzieł Mistrza Ishinomori’ego. O to dziewięć osób zostało porwanych przez złą organizacją Black Ghost z celem przemiany w cyborgi, które miały być ich najdoskonalszą bronią. Udaje im się uciec i zaczynają walkę ze złą organizacją, wiedząc jednocześnie, że już nigdy nie wrócą do poprzedniego życia, wiodąc tragiczne życie bohaterów zmuszonych do ratowania świata. Podobny schemat i zachwycenie cyborgami widzieliśmy już w Skull Manie, bezpośrednim poprzedniku Kamen Rider, którzy w zasadzie byli u swego początku właśnie nimi. Ale ten motyw był również obecny w drugiej serii Super Sentai, J.A.K.Q., którą również tworzył, a także w np. Jinzou Ningen Kikaider (Android Kikaider). To, w jaki sposób Ishinomori odnalazł i najwyraźniej bardzo polubił ten motyw, wymaga trochę historycznego wprowadzenia.
Powstaje jednak pytanie: skoro Mistrz Ishinomori generalnie był taki płodny, jest bardzo znany w Japonii, to dlaczego jednak jego dzieła na zachodzie pozostają nieznane i żyje w cieniu Osamu Tezuki? Zrozumienie kontekstu powstawania większości jego dzieł, poczynając od Cyborg 009 właśnie, jest odpowiedzią.
Największymi dziełami Mistrza Ishinomori’ego są zdecydowanie Kamen Riders i Cyborg 009, choć miał on również swój udział przy powstawaniu Super Sentai. Jak napisaliśmy wcześniej, większość jego twórczości stanowią mangi i seriale, głównie tokusatsu. Idea Cyborg 009 zrodziła się podczas podróży po świecie, która trwała 70 dni w 1960 roku. To podczas niej trafił na artykuł w magazynie LIFE odnośnie idei cyborgów – a trzeba wiedzieć, że termin powstał właśnie w tym samym roku. To, oraz baseball, razem dały właśnie podwaliny pod trzon historii z Cyborg 009 i jego kariera wystrzeliła do przodu, doprowadzając do powstania kolejnych tytułów w tym Skull Mana, który potem został zserializowany jako Kamen Rider w 1971 roku. W latach siedemdziesiątych Mistrz Ishinomori stworzył wiele seriali, w tym większość serii Kamen Rider z okresu Showa, dwa pierwsze sezony Sentai, a także Kikaidera, Inazumana, Zubata czy Ninja Captor. Tworząc dalej mangi po drodze. Do końca lat osiemdziesiątych powstała większość jego największych tytułów, a sama manga Cyborg 009 miała swoją burzliwą historię i za życia jego twórcy nie została nigdy ukończona.
Jak może część z Was wie, Zachód nie poznał Japonii i jej popkultury w większym stopniu aż do lat osiemdziesiątych-dziewięćdziesiątych. Pierwsza manga na zachodzie była przetłumaczona w latach siedemdziesiątych, a anime trafiło do nas dekadę później. A lata osiemdziesiąte i dziewięćdziesiąte to m.in. Pac-Man, Mario, Donkey Kong, Pokemony, Dragon Ball, Akira, pierwsze filmy Ghibli czy Sailor Moon. I wiele innych, kultowych dzieł.
Tak więc, choć Cyborg 009 jest przełomowym tytułem, pozostaje mało znany na szeroko pojętym zachodzie nie tylko z faktu iż w momencie powstawania, ten miał swoich bohaterów, którzy się rodzili na nowo po spadku popularności po II WŚ i ponownie odnosili sukcesy. Również dlatego, że popkultura japońska nie była znana zachodowi, a kiedy ten ją poznawał, miał się czym zachwycać. Seriale tokusatsu trafiły do nas jednak nie za sprawą Kamen Riderów, których w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych było jak na lekarstwo, ale poprzez Sami Wiecie Czym za sprawą Super Sentai. Z którymi Mistrz Ishinomori miał mniej styczności. A zawiła historia wydawnicza Cyborg 009 (o której następnym razem pomówimy sobie) i zderzenie się japońskiego sposobu myślenia z amerykańskim w ramach procesu wydawniczego i nie tylko nie ułatwiają wydawania tej mangi poza Japonią. Tym bardziej, że w przypadku dzieł starszych, może odrzucać po prostu styl. Nawet jeśli historia jest wspaniała, wizualnie może być trudniejsza w odbiorze – i do tego wystarczy porównać styl rysunku z lat sześćdziesiątych do współczesnego.
Co więcej, nawet gdyby w okresie powstawania mangi i jego seriali, byłyby one dostępne u nas, zachód odżywał z ideą superbohaterów. Nowa, odświeżona fala bohaterów od DC, powstanie większości legend od Marvela. Po prostu, zachód miał swoich bohaterów, swoją ich wizję, całkiem inną od japońskiej, i nie potrzebował innych herosów. Miał takich, których rozumiał. Tym bardziej, że dalej funkcjonował tam Comic Code Authority, który blokował wiele pomysłów i idei. I choć w Japonii coraz to nowe dzieła Mistrza Ishinomori’ego czy powrót Kamen Riderów, których się nie doczekał, odnosiły sukcesu, niewiele byłoby na zachodzie zainteresowanych jego dziełami. Kiedy więc w Japonii zarówno na dwudziestolecie Kamen Rider i potem Super Sentai próbowano docenić ich twórce – odpowiednio prosząc go o nakręcenie filmu (Shin Kamen Rider Prologue) oraz ponownie włączając do franczyzy Super Sentai jego dwa sezony – na świecie dalej pozostawał nieznany.
Krótko mówiąc: Cyborg 009 to stary tytuł pochodzący z odmiennej kultury. I mimo swojej wybitności, dziś może nie wydawać się taki bo współcześni ludzie przesyceni są już tematyką w nim zawartą, przyzwyczajeni są do innej kreski i mogą nie zrozumieć pewnych elementów. Choć, ostatnio w pracy Pan F. miał dziwną rozmowę z kimś, kto oglądał jedno z anime z Cyborg 009, które choć nadal ma już ponad dwadzieścia lat i ciężko już je nazywać uwspółcześnioną wersją, to ów ktoś był zachwycony. Tacy ludzie się zdarzają, ale to wyjątek od reguły.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
With works of Master Ishinomori we have knew in various levels of deepness from about ten years as of now. Still we are far from knowing even his most famous creations. It is all due to fact that we are reaching them in kinda around, starting with Super Sentai, then to his bigger creation Kamen Rider to later come to other shows like Kikaider. Also, Master Ishinomori was very productive. He has created as much as 840, different works - ~770 mangas, 20 animes and 50 TV shows (were counting his original works only – so withot potshumous ones). So we has know about Cyborg 00 existance from quite some time but weren’t driven into it yet.
It all has changed when we have watched on Netflix on a series – or rather movies turned into series – which were a continuation of original story in some way. The details of it we will discuss during 8th entry but as of today we can say that the whole idea behing characters and their stories has stolen our hearts. We almost instantly wanted to get to know more of it and we have fallen in love with the whole idea. Even if we value Master Ishinomori talent there is still not enough time to get know all of it apparently.
The core idea about Cyborg 009 world is simple and we have often seen it in many other of his creations. Here are nine people who are kidnaped by evil organisation named Black Ghost and later turned into their biggest and most advanced weapons – cyborgs. They have managed to escape and start to fight them, living their tragic life of forced to save the world heroes. Similar plot we have already seen in Skull Man, later serialized as TV show of Kamen Rider who, at the begining, were basically cyborgs. Same idea was also part of J.A.K.Q Dengekitai, 2nd Sentai series and was present laso in for example Jinzou Ningen Kikaida (Android Kikaider). Apparently Master has liked that idea much but answering why would requre some history related explanation.
There is also another good question: while Master Ishinomori was so productive and is well know in Japan, why his works mostly are uknow in so called West and why he lives in a a shadow or Osamu Tezuka? The answer lies in a context of how most of his works were created, starting with Cybborg 009.
Master Ishinomori’s most popular creations are Kamen Rider and Cyborg 009 but he also has started Super Sentai franchise with production of it’s two, 1st seasons. As we have written above, most of his creations were either mangas or the shows, mainly tokusatsu. The Idea of Cyborg 00 were born during his 70 day s long trip around world in 1960. At that time he has read an article in magazine LIFE about cyborgs – and the term was 1st time used in the same year. This and baseball all together has made a foundation for Cybborg 009 and his carrier has jump started, making other titles like Skull Man, later turned into Kamen Rider in 1971, to be possible. During seventies, Master has created most of the Showa Kamen Riders series, two seasons of Super Sentai ans Kikaider, Inazuman, Zubat or Ninja Captor. And still drawing mangas in between. By the end of eighties, lst of his well know creations were already created and the manga of Cyborg 009 has his difficult publishing story and it (manga) was never finished before he died.
Some of us may know that West did not get to know Japan’s popculture till eighties and nineties of XXth century. 1st manga was translated in seventies and 1st anime has reached west a decade later. During this time, Japan’s popculture was equal to Pac-man, Mario, Donkey Kong, Pokemons, Dragon Ball, Akira, 1st Ghibli movies or Sailor Moon. And many more.
So, even if Cyborg 009 was astonishing and crucial creation, it still is not well know at West not only due to fact during it’s creation, West already has it’s know superheroes who were born anew after loosing some popularity after WW2. It was also because back then Japan’s culture was not well know and when it began to be, we already had new, interesting and big things to be consumed and astonish by. Tokusatsu show has reached us not via Kamen Riders but via Super Sentai through it’s westernised version of You Know What – both of which Master has so little conections with. And a difficult publishing story of Cyborg 009 (which we will discussing next time) and the diferences between american and japanese way of thinking does not make publishing that particular manga in west much easier. And in case of older works, the art style may not be appealing to newer readers (just compare sxties and nowadays drawings).
Even more – even if during the time of Cyborg 009 manga and Master’s TV shows creation, they were also published in western countries, they most likely would not be a succesful. New wave of freshened DC heroes and creations most of Marvel biggest characters during early sicties basically means that West has already it’s own heroes who were closer in culture to us than Japanese ones. It does not needed others. Also, most likely Comic Code Authority would make Cyborg 009 to be unpublishable – many ideas and crations were blocked by this back then. And the same time new and new of his creation were successful, at West almost nobody was interested. So when Japan was celebrating 20th anniversary of Kamen Riders and Super Sentai with Ishinomor returning to it with three movies and retroactive additions of Masters Sentai’s seasons respectively, he was still outside Japan not know at all.
Shortly speaking: Cyborg 009 s just too old title which comes from diferent culture. And even if its pure genus, as of today it would not be considered as such as we already are saturated with many cyborg and robot stories and we are used to different art style. But still, Mr. F. has that weird talk in work when he has met someone who has watched some incarnation of Cyborg 009 anime and loved it. Such people happens but still, as Polish proverbs says, it an exception to the rule not the rule itself.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
私たちは石ノ森先生の作品１０年間ぐらい知っている。しかし、まだ先生のいちばん有名なまだまだだ。これは、私たちはスーパー戦隊から行った。あとで、先生のもっと有名な作品、仮面ライダーをみつけた。今はほかの見ている。例えば、腎臓人間キカイダー。そのうえ、先生は生産的だった。全いのちに840ぐらい作品を作成した。770ぐらい漫画と２０ぐらいアニメと５０ぐらい特撮。私たちはいちばんしゅみは特撮から、サイボーグ００９まだ見えない。
しかし、これはNetflixのサイボーグ００９：Call of Justiceというシリーズを見たから、全部変わった。あるいみで、これはプロットのコンティニュエーションだ。この映画のはこのシリーズ８番目エントリーについてつもりから、今はこの映画のプロット好きになったから、サイボーグ００９のメインアイディアーをわかりたいになった。
これは簡単だ。石ノ森先生はこれをよく使ったから、ぜんぜんびっくりしない。ブラックゴーストというあくのそしきのは計画のは、さいきょうのぶきを作る。あのぶきは「サイボーグ」だ。このため、９人ゆかいされたあとで、しゅじゅつでサイボーグにへんした。あの９人は、昔の人生にもどられないから、なりたくないえいゆうの人生はじまってブラックゴーストたたかってはじめた。このようなアイディア石ノ森先生のほかの作品に見た。スカルマンという漫画や、昭和時代の仮面ライダー、スーパー戦隊２番目シリーズジャッカ電撃隊見える。腎臓人間キカイダーも。しかし、どうしてなぜ石ノ森先生はこのアイディア好きにかもしれない、説明はひつような。
しかし、この説明のはなぜせいようにあまりしらない、なぜ手塚・修よりにんきじゃないんだも答える。同じこと、サイボーグ００９の歴史のは色々なことを説明できると思う。
１００％に、石ノ森先生の最大の作品のは仮面ライダーとサイボーグ００９だ。しかし、先生はスーパー戦隊シリーズも作者だった。サイボーグ００９アイディアは７０日間旅行中生まれた。１９６０年に、この旅行中に、LIFEというざっしにサイボーグ記事あった。実は、こに言葉１９６０年に生まれた！これとやっきゅうといっしょに、サイボーグ００９メインプロットになった。あとで、先生は有名になったから、ほかの有名な作品を作った。スカルマンという漫画のは１９７１年に仮面ライダードラマヘンした。７０年代に、先生は多数昭和仮面ライダーと２つスーパー戦隊シリーズとキカイダーと快傑ズバットとニンジャカプたを作った。そのうえ、漫画もかいってつづけた！８０年代終わりまでに、多数いちばん有名作品をつくった。そのうえ、サイボーグ００９のしっぱん難しいになったから、先生は死に前に終わらなかった。
実は、西洋は日本ポップカルチャーは８０－９０年代前にあまり知らない。この年代に、パックマンやスーパマリオやドンキーコングやポケモンやドラゴンボールやアキラやジブリの映画やセーレムーや作成された。
だからといって、サイボーグ００９天才の作品あるんだ、西洋に有名ではないんだ。生まれたときに、西洋のポップカルチャーのは自分のヒロあるんだから。そのうえ、第二次世界大戦あと西洋のヒロの人気へたから、サイボーグ００９生まれたときぐらいもふえてした！または、日本のポップカルチャー人気ではないんだ。そして、知って初めてから、ほかの、でっかい作品あった！特撮シリーズのは西洋が仮面ライダーおかけで知るならなかった。じつは、これはパワーレンジャーおかけで。パワーレンジャーのこといった、スーパー戦隊を考えた。でも、石ノ森先生は２つシリーズに作成された！でも、サイボーグ００９難しい作成のことストリーとアメリカのと日本の考えたかたでっかいまちがいんだ。。。全部、無駄になった！だから、サイボーグ００９西洋に作成するときのはもっと難しいんだ。そのうえ、昔のアートスタイル。。。今日のは昔のもっと今日の人たちのはいいだ。
しかし、サイボーグ００９という漫画始めたときに、西洋はこに知れば、難しすぎると思う。あのときに、西洋にスーパーヒロアイディアふっかつしていた。新しいDCヒロのウエーブ、Marvelのいちばんでっかいレゲンドも生まれた。西洋は自分のヒロいたんだ！ほかの大切でなかったんだ！そのうえ、アメリカでComic Code Authorityという法あったんだから、サイボーグ００９のプロット無理なかったかもしれない。日本で石ノ森先生の作品もっと、もっと人気になっているんだ、西洋に人気にいつもできないと思う。だから、日本で２０番号仮面ライダーとスーパー戦隊のアニバーサリー色々なイベントあったんだ（３つ仮面ライダー映画と石ノ森先生で作った戦隊、全シリーズ戻った）、西洋にも人気じゃないんだ。
短く言う場合は、サイボーグ００９は古いん作品だ。そのうえ、文化が違いんだ。今日の人たち多分プロットとスタイルわからないとおもう。今にたくさん、サイボーグとロボッチある作品もあった。でも、最近にエフさんはサイボーグ００９：Cyborg Soldierというアニメ見た人に話しをした！このタイプ人いるんだ。しかし、あまりだけ。
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz